Enkele opmerkings oor Agnes van Schoor se brief "Wou Hambidge die digter boelie?"(Saterdag, 11 Maart 2017).
Sy beweer dat Hambidge se persoonlikheid as kritikus gelykstaande is aan winde opbreek, "nogal in die gesig van die gekritiseerde". Ironies genoeg breek Van Schoor winde van middelmatigheid op. Hierdie winde is goor, omdat hulle verbysterende oningeligtheid losbraak.
Eerstens is dit die literêre kritikus se taak om enige teks krities te lees. Dit is immers een van die basiese vaardighede wat letterkundedosente van studente verwag. Die kritiese leser verskil van die amateur omdat eersgenoemde die taak opgelê is om ’n explication de texte van die bundel/roman/dramateks/kortverhaal te doen. Aldus ’n close reading wat as basis dien om na verdere paradigmas of intertekstuele verwysings uit te kring.
Ongelukkig verraai Van Schoor haarself as onkritiese leser omdat sy Hambidge se resensie verkeerdelik aanhaal. Sy doen dus wat dosente studente afraai om in ’n essay te pleeg: sy skryf wat sy "dink" Hambidge gesê het.
Van Schoor maak die stelling dat "die wetenskaplike digter [sterk] staan met sy bundel omhoog; want juis hy weet dat poësie nie volgens ’n formule geskryf word nie". Hambidge se resensie sê juis dat die digter nié voorskriftelik te werk moet gaan nie: "Die goeie digter skep sy eie uni-vers-um". Verder kla Van Schoor dat Hambidge se resensie voorstel dat wetenskaplike terme deur "mooi" Afrikaanse woorde vervang moet word. Hier het Van Schoor se geheue, helaas, haar ook in die steek gelaat.
Van Schoor jeremieer oor Hambidge se sogenaamde poging om Smith, die digter, soos "’n Klein Duimpie" tussen "reuse te laat voel". Siestog. Van Schoor moet haar vergewis van Freud se term "projeksie" (projection).
Dit is wonderlik dat Van Schoor drie van Smith se digbundels vir haar boekklub aangekoop het: boekklubs vervul immers ’n beduidende rol in die verkoop en die lees van Afrikaanse skrywers en digters. Wanneer dit egter by formele resensies kom, los eerder die kritiese lees van die teks vir die resensent of gaan leer hoe om die teks (dit geld vir die resensie daarvan ook) krities en nié emosioneel te analiseer nie ten einde 'n ingeligte en deurdagte repliek aan 'n koerant te rig.
Dr. Gisela Ullyatt
Oos-Londen